Gaur, Gipuzkoako Tolosa herriak hasiera emango dio bere inauteri ospetsuari ostegun gizeneko txupinazoarekin, urtero bezala. Oraingo honetan, Udalak Jatorkin, Divina Asociación de Mujeres Nigerianas eta Ana Yurd elkarteen testua zabaldu du, arrazakeriarik gabeko inauteriak ospatzeko dei gisa.
Blackface-a (pertsona zuri batek aurpegia margotzen duenean beltzez mozorrotzeko) bezalako ekintzei buruz hausnartzeko eskatzen duen testua da, mozorroa aukeratzerakoan norberaren buruari egin beharreko oinarrizko galderetatik abiatuta; adibidez, deseroso jar al dezaket norbait?
Udalak komunikatua zabaldu du, eta honi erantzun diote apelatuta sentitu diren hainbat pertsonek, nahi dutenaz mozorrotzeko eskubidea urratuta ikusten dutelako. Kanpoko norbait etorriko da inauteriak nola ospatu esatera. Gauza bera gertatzen da ijito-taldeek Kaldereroen ospakizunari buruzko iritzia ematen dutenean, Gipuzkoako gizartean errotutako festa. Bitxia da gaur egun askatasunik ez dagoela diotenek, beti dagoelako irainduta sentituko den kolektiboren bat, irdaunduenak direnean Tolosakoa bezalako komunikatuen aurrean. Honela azaltzen du Lucía Lijtmaer-ek bere Ofendiditos liburuan.
Beraz, ezin dugu ezer ospatu? Ekintza bat bortitza edo iraingarria dela esaten dizunari entzutea lehen urrats ona izan ohi da, gero zuk uste duzuna egiteko. Inork ez ditu kaldereroak debekatuko, baina inoiz galdetu diozu ijito bati festa honi buruz? “Zingaro herria ospatzearen” hipokrisia adieraziko dizunik egongo da, urtean zehar euskal gizartean eegiturazko antigitanismoa normalizatuta dagoenean.
Herritar gehienek adierazi dute aniztasunera irekita daudela baina, aitzitik, Euskadin errealitate diskriminatzaileak existitzen direla eta errealitate horien aurka daudela. Hala, gehienek nahiago dute gizarte anitz batean bizi, jatorri, kultura, erlijio-sinesmen eta sexu-orientazio eta -identitate anitzeko pertsonekin, hain zuzen ere.
Alabaina, ez da ahaztu behar joera orokor positibo horiek apur bat neurritsuagoak direla zenbait talderi dagokienez; horien artean, ijitoak, musulmanak eta jatorri atzerritarrekoak nabarmentzen dira, batez ere harreman intimoeneko eremuei dagokienez.
Gogoratu beharrekoa da tradizioak eta ospakizunak ezin direla inoiz justifikazio izan jarrera arrazista eta sexistetarako. Horixe gogorarazi du Hernaniko Udalak Ez da sagardoa, zu zara. Hartu ardura kanpainan, mugimendu feminista eta arrazakeriaren aurkako mugimenduetako ordezkariekin batera aurkeztua, Hernaniko Berdintasun Kontseiluko kide direla.