SOS Arrazakeria Gipuzkoak eta ZEHAR Errefuxiatuekin elkarteak Gizarte Mentoriaren edizio berria aurkeztu dute errefuxiatu eta migratzaileekin
Gaur, apirilak 20, IZAN HARRERAren IV. Edizioa aurkeztu da Donostiako Koldo Mitxelenan. Gizarte Mentoriako proiektua da, errefuxiatuekin eta, aurten lehen aldiz, migratzaileekin, haien administrazio-egoera edo nazioarteko babesa edozein dela ere. Prentsaurrekoa streaming bidez atzeratu da Koldo Mitxelenaren Youtubeko kontuan, eta hemen dago eskuragarri, diferituan ikusteko.
Bertan parte hartu dute:
1500 pertsonak baino gehiagok eskatu zuten asiloa Gipuzkoan 2022an. Asilo-eskaeren % 70 atzera botatzen dira.
Barne Ministerioak emandako datuen arabera, Euskal Autonomia Erkidegoan 2022an 4.086 asilo-eskaera aurkeztu ziren: 2.023 Bizkaian, 1.044 Araban eta 1.019 Gipuzkoan. Datu horrek adierazten du egindako eskaeren kopuruak nabarmen egin duela gora ( % 136,9) aurreko urtearen aldean.
Eskaera egin zuten nazionalitate nagusiak, hurrenkera horretan, Venezuela, Kolonbia, Peru, Maroko, Honduras eta Nikaragua izan ziren.
Ukrainako gerraren ondorioz aktibatutako aldi baterako babesari dagokionez, Eusko Jaurlaritzaren Ukrainako errefuxiatuen harrerarako jarraipen-mahaiaren datuen arabera, 4.046 pertsonak eskatu zuten aldi baterako babesa Euskadin (2022ko abenduaren 15eko datuak). 1581 Gipuzkoan, zehazki.
Datu horiek eta Zehar elkarteak bulegoetatik nahiz Oñatin eta Tolosan kudeatzen ditugun harrera-zentroetan artatzen dituen pertsonen errealitatea kontuan hartuta (309 pertsona hartu ziren Oñatin eta 116 Tolosan 2022an), ezinbestekoa iruditzen zaigu gizarte-mentoretzako proiektuan parte hartzea, eskatzaileen ibilbidearen zati gisa.
Kontuan izan behar da pertsona bakoitzak bere bizi-proiektua duela, eta baliteke bere unea ez izatea.
Horregatik, pertsonak aukeratzeko orduan, oso garrantzitsua da borondatezkoa izatea, mentoratu eta mentoratu gisa parte hartzeko. Inor ez da behartuta parte hartzera; izan ere, kasu honetan, ez zaio alderdi bati ere onuradunik ematen.
Aurrekoarekin oso lotuta, konpromisoa ere oso garrantzitsua da; izan ere, astero beste pertsona batekin egotea dakar, eta garrantzitsua da horretarako prest egotea.
Hizkuntzaren gutxieneko ezagutza funtsezkoa da, edo hizkuntza bat partekatzeko bikote bat izatea, komunikazioa jariakorra izan dadin. Horrek lotura sortzea errazten du. Era berean, askotan, gizarte-mentoretzarekin, hizkuntza praktikatzen dute, eta hizkuntza hori oso garrantzitsua da gizarteratzeko prozesurako, helburu nagusietako bat iristen direnean.
Bizitza autonomoa egiten ari diren pertsonak izan ohi dira, PIa eskatzen dutenak, laguntzarekin edo laguntzarik gabe, baina beren sare soziala sortu edo handitu ahal izateko mesedegarriak direnak. Gehienetan, artatzen ditugun pertsonak elkarrekin edo antzeko egoeretan dauden pertsonekin erlazionatzen dira. Mentoretza-proiektuarekin sare sozial hori zabaltzea lortzen dute; izan ere, ohiko zirkulutik kanpo sarea sortzen dute, eguneroko errutinan ez bezala, eta hori oso onuragarria izaten da gizarteratzeko eta autonomia lortzeko prozesurako.
Bizi diren ingurunea beste ikuspegi batetik ezagutzen dute, bertako pertsona baten eskutik. Beren denbora beste kultura bat duen pertsona batekin partekatzen dute (gehienetan), eta, beraz, beste pertsonarengandik ikas dezakete, baita irakatsi ere.
Orain arte ikusi dugunaren arabera, asilo-eskatzaileen osasun mentala eta emozionala hobetu egiten da proiektu honekin.
Aukeratua ez den bakardadetik ateratzeko aukera
Lucas duela lau hilabete etorri zen. Bere ama, Jeicy, bere bila joan zen Hondurasera. Hamaika urteko mutikoa amonarekin bizi zen, duela bost urte emakumeak ozeano bat zeharkatu zuenetik bizimodu hobe baten bila.
Jennyk atzean utzi zituen Maliko hareak. Hitzetan sartzen ez diren mila istorio mingarrik Euskal Herriko kaleetara ekarri dute. Asilo-eskaeraren baieztatzea espero du oraindik. Itxaropen handirik ez izatea gomendatu diote. %70 baino gehiago baztertuak izaten dira.
Hemezortzi urte bete zituenetik, ez dago Rasihden hotza estaliko duen sabairik. Negua abisurik gabe agertu zitzaion. Bera bezalako lagunak baino ez ditu. Etengabeko ihesean dauden lagunak. Beldurra eta ulertezintasuna eguneroko lagun.
Gure bizilagunez ari gara. Sistema ekonomiko bidegabe baten biktimak, haiek ere. Sistema honek gizon, emakume, haur eta gazte mordoa ikusezin bihurtzen du, eta ikusgarri direnean, kriminalizatzen dituelako. Hauen delitu bakarra, bizitza duin bat bilatzea.
Horren aurrean, zer egiten dugu harrera-gizarte gisa?
Garai hauetan, buloak, aurreiritziak eta zurrumurruak dira gorroto-diskurtsoetarako zuzeneko bidea. Muturreko eskuindarren mezuak onartzen dituzten gezurrei aurre egitea oinarrizko premia da, gizarte kohesionatuagoetan eta intolerantziarik gabekoetan parte hartu nahi badugu.
Horren guztiaren aurrean, SOS Arrazakeria Gipuzkoako eta bidelagun ditugun beste erakunde batzuetako jendeok norabide horretan lagunduko duten formulak bilatzen jarraitzea erabaki genuen. Duela ia hamarkada bat, gizarte-mentoretzako programa ezagun bat jarri genuen abian, Urretxindorra, jatorri migratzaileko aurre-nerabeei zuzendua. Tresna eraginkorra zela egiaztatu genuen, eta 2019an antzeko beste programa bati ekin genion, oraingoan asilo-eskatzaileei edo errefuxiatuei zuzendutakoa, ZEHAR Errefuxiatuekin lankidetzan. Pandemiak ezarritako zailtasunak gorabehera, balorazio positiboa egiten dugu. Hori dela eta, 4. edizio honetan urrats bat emango dugu gure lurraldean zaurigarritasun-egoeran dauden migratzaileekin lan egiten duten erakundeei IZAN Harrera mentoria-zerbitzua eskaintzeko.
Izan ere, hau da programaren muina. Parte hartu nahi duen pertsona errefuxiatu edo migratzaile bakoitzari boluntario bat esleitzen diogu, astean behin hiru ordu eskeiniko dizkiona, gutxienez zazpi hilabetez, lotura bihurtuko den eta pixkanaka ongizate psiko-soziala izango duen adiskidetasun-harremana ezartzeko. Hori posible da entzutea, elkarri laguntzea, elkarrekin aisialdia egitea, kirola, harreman soziokulturalak, ingurunea ezagutzea, sentimenduak trukatzea, elkarrizketa luzeak eta ordutegirik gabekoak.
Gizakiaren berezitasunetako bat da bere izaera soziala, bere ingurunea osatzen duten pertsonekin harremanetan egon beharra, bere testuingurua. Erreferentzia zehatzak izatea. Ez dugu inolako pribilegiorik aipatzen. Eskubide bat da. Aukeratu gabeko bakardadearen zirkulutik irteteko eskubidea.
Gauzak horrela, erronka handia dugu. Boluntario gehiago lortzea eta mentoria sozialean prestatzea. Gizarte-mentoretzako programa bat garatzeko, kalitate auditatua behar da. Horregatik, arreta bikainari ematen diogu lehentasuna bikote bakoitzaren mentoretza gauzatzean.
Horregatik guztiagatik, oraingo honetan ere ahalegin mediatiko handiago baten aldeko apustua egin dugu, gaur aurkezten dizuegun kanpainan bistaratuko dena.
Arlo eta sektore desberdinetako herritarrak inplikatu behar ditugu, gure burua harrera-lurraldetzat hartzeko aukera eslogan atsegin bat baino gehiago izan dadin eta, horrela, guztiok erosoago senti gaitezen. Zentzu honetan, Gipuzkoako Foru Aldundian eta Eusko Jaurlaritzan aurkitzen dugun babesa, gure lurraldeko gizarte eta kirol erakunde ugariz gain, amesten dugun gizartearen norabidean doa.
Hori guztia behar den dedikazioarekin, kalitatearekin eta maitasunarekin egiten badugu, Lucasek irribarre egingo du beste bat sentitzean, Jennyk eta bere alabak espazio bat aurkituko dute beren burua eskubideen jabe direla jakinda, eta Rashid-ek bere erabakia indartuko du etorkizun posible eta atseginago baterantz bideratzeko. Eskubideez ari gara. Hemen gauden pertsona guztien eskubideez, eta etortzear daudenez.