Feminismoak eta dekolonialitatea

Hizlari lanetan aritu ziren: Luciana Alfaro Lavado feminista dekoloniala eta Euskadiko emakume migratu eta arrazializatuen sareko kidea, Gladys Giraldo Velasquez aktibista feminista dekolonial independentea eta Nayah Salma Bleila saharar jatorriko ekintzaile feminista eta arrazakeriaren aurkakoa, A! esan eta Hijos de las nubes taldeko kidea. Horiekin batera, Fernanda Candida Esteves, A! esan taldeko kidea, dinamizatzaile gisa.

Hiru emakume horiek oso desberdinak dira beren artean, adinari, jatorriari edo bizi-esperientziei dagokienez, baina hirurek azpimarratzen dute feminismo dekolonialaren garrantzian. Ildo horretan, feminismo dekolonialari eusten dioten oinarri ideologikoak ulertu ahal izateko, lehenik eta behin kolonialtasunaren kontzeptua ulertu behar da. Luciana A. eta Gladys G. hegoamerikarrak eta Nayah sahararrak bizi izan dituzte fenomeno horren ondorioak, horietako batzuk hasieran jakin ere egin gabe. Modu bateratuan, bizitzaren alderdi guztiak arautzen dituzten eta Europak hego globaleko herrialdeetan egiten dituen lurralde-inbasioen ondorio diren egituratzat definitzen dute, Europa eta hari lotutako zuritasuna modernitatearen eta aurrerapenaren eredutzat hartuta.

Ideia horretatik abiatuta, Luciana A.k azaltzen zuen nola berak, Espainiara migratu arte, ez zuen ikusi mugimendu feministaren barruan ikuspegi dekoloniala hartzeko beharrik. Bere jatorrizko herrialdean, Perun, antirrazismotik urrun bizi izan zen eta, azaltzen duen bezala, pribilegio erlatiboko egoeran. Esan zuen unibertsitatean egon zen bitartean asko ikasi zuela klaseen eta feminismoaren borrokari buruz, baina beti Europaren ikuspegitik. Arrazoi akademikoengatik Espainiara migratu zenean, kolektibo feministekin harremana izaten hasi zen, eta ordura arte, mugimendu horren barruan ordezkatuta ez zegoen beste kolektiboa bezala hautematen zenez, feminismo dekolonialarekiko interesa piztu zitzaion. Bide horrek ideia horiek jorratzen dituzten egile asko ikertzera eta ezagutzera eraman zuen, batzuk bere jaioterrikoak, baina unibertsitatean inoiz ikasi gabeak.

Gladys G.k feminismo dekolonialera iritsi arte egin zuen bideari dagokionez, feminismoak adierazi zuen hasiera-hasieratik jabetu zela bere jaioterrian, Kolonbian, zeuden arraza-desberdintasunez eta egitura kolonialistez. Gladys oso adin txikian Ingalaterrara joan zen, eta han borroka eta gizarte-mugimendu asko garatzen ziren inguru batekin topo egin zuen. Haiekiko hurbiltasuna zela eta, kolonialismoaren egiturei buruz ikasi ahal izan zuen, baita kolonialismoa nola artikulatzen den ere. Urte batzuk geroago, Gipuzkoara migratu zuen, eta han oso gertutik landu du segregazioa hezkuntzan.

Nahiz eta denak ados egon borroka feminista eta arrazismoaren aurkako borroka bateratzeko beharrarekin, nolabaiteko desadostasuna egon zen hori egiteko moduari buruz. Antirrazismo moralaren eta politikoaren arteko dualtasunaz eztabaidatu zen. Luciana A-ren ustez, arrazismoaren aurkako jarrera gizartera eramateko modurik eraginkorrena politikoa da, morala gaindituz. Pertsona arrazializatuen eskubideak babesten dituzten legeekin, eta pertsona arrazializatuek eginak. Bestalde, Nayah S-k eta Gladys G-k adierazi zuten ados zeudela Fernanda C moderatzailearen ikuspegiarekin. Horrek azaltzen zuen antirrazismora hurbiltzeko beharra, bai ikuspegi moraletik, bai politikotik. Horren ikuspuntutik, antirrazismo moralak aukera ematen die subjektu zuriei dituzten pribilegioez jabetzeko. Bestalde, arrazakeriaren aurkako politikak, lehen esan bezala, arrazializatutako pertsonak babestuko dituzten legeak sortzea defendatzen du. Egokiena litzateke horiek berak egin ahal izatea, baina bitartean, jada boterea duten eta arrazakeriaren aurkako kontzientzia garatu duten pertsonek beren pribilegioak erabil ditzakete pertsona arrazializatuen ahotsari oihartzuna emateko.

Txostengileek adierazi zuten guztiz ados zeudela hezkuntzari ikuspegi arrazista eta dekolonialetik heltzeko beharrarekin. Beren esperientzia pertsonalean eta lan-esperientzian oinarrituta, jakintzaren nagusitasuna eta ikasgeletako ordezkagarritasunik eza salatzen dute. Hezkuntzaren barruan berdintasuna defendatuko duten legeak sortzearen garrantzia azpimarratzea, behingoz segregazioarekin amaitzeko.

Jarraian, solasaldiaren 5 laburpen entzun ditzakezu (geziak pistaz aldatzeko erabili):